GAE, wat moeten we ermee?

Half juni is jaarlijks voor de fractie van GroenLinks de gelegenheid om terug te kijken op het afgelopen jaar bij het bespreken van de jaarstukken, en vooruit te kijken naar het komend jaar bij het bespreken van de perspectievennota.

Dit jaar komen daar een aantal zaken bij: de val van het kabinet, het besluit van de PvdA en GroenLinks om een fusie aan te gaan, en de voorbereidingen voor de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2026. Voorbereidingen die door de landelijke verkiezingen eind oktober 2025 onaangenaam onderbroken worden.

GAE weer volop in beeld

Ook binnen de gemeentegrenzen blijven zaken de aandacht van de fractie trekken. Groningen Airport Eelde (GAE) komt in één week tweemaal op de voorpagina. Op donderdag blijkt dat Defensie weliswaar gekozen heeft voor Lelystad als derde basis voor de F35, maar toch ook incidenteel gebruik wil kunnen blijven maken van de mogelijkheid om op Eelde te landen en starten met een F35. Op vrijdag is het antwoord van directeur de Groot van GAE: om F35’s op Eelde te laten landen is een vergunning nodig.

De directeur van GAE doelt daarbij op een luchthavenbesluit. In zo’n besluit wordt vastgelegd wat er op en rond een vliegveld wel en niet mag, bijvoorbeeld op het gebied van openingstijden, ruimtelijke ontwikkelingen, geluidscontouren en de maximale hoeveelheid vliegtuiggeluid. Ook het type vliegtuigen dat mag starten en landen, de hoogte van de bebouwing en de soorten industrieën op het veld zijn vastgelegd.

Elke luchthaven van nationale betekenis in Nederland moet een geldig luchthavenbesluit hebben. GAE heeft in 2024 een nieuw besluit aangevraagd. Het oude besluit was al jaren verlopen en dankzij tijdelijke vergunningen kon het vliegveld in bedrijf blijven. GAE heeft namelijk moeilijke tijden gekend, vooral na het privatiseren van de Rijksluchtvaartschool in 1991. De situatie was rond de eeuwwisseling zodanig dat de aandeelhouders, waaronder de gemeente Tynaarlo, van 2003 tot 2013 jaarlijks een subsidie betaalden. Er werd gesuggereerd dat de problemen voor het vliegveld voorbij zouden zijn als de start- en landingsbaan, bekend als 05-23, kon worden verlengd van 1800 naar 2500 meter. Helaas bleek dat te optimistisch, en in 2016 werden de aandeelhouders voor een keuze gesteld uit drie mogelijkheden:

1. Het vliegveld wordt gesloten
2. Het vliegveld krijgt een C-status, dat wil zeggen geen passagiersvervoer, wel vlieglessen, charter- en rondvluchten, vluchten voor parachutespringen, zweefvliegen etc.
3. Het vliegveld gaat op dezelfde voet verder gedurende 10 jaar.

Keuze 3 kostte de aandeelhouders 46 miljoen euro. Voor de gemeente was dat een bedrag van € 184.000 per jaar. Dat bedrag heeft de gemeente zeven jaar betaald; daarna heeft de gemeenteraad besloten de aandelen terug te geven. Omdat het vliegveld in de gemeente Tynaarlo ligt, is Tynaarlo het bevoegd gezag over de grond.

Inmiddels heeft GAE plannen voor meer commerciële vluchten, ruimere openingstijden en uitbreiding van de luchtvaartgerelateerde industrie op het terrein van het vliegveld. Om die plannen te verwezenlijken, is een geldig luchthavenbesluit nodig. Een milieueffectrapportage is onderdeel van dat besluit.

GroenLinks vraagt om nieuwe MER

Een paar jaar geleden is er ook onderzoek verricht naar de milieueffecten, met name van geluid en de effecten van ruimere openingstijden. Aanvankelijk werd ervan uitgegaan dat een nieuwe MER niet nodig was. De commissie MER heeft echter aan de Tweede Kamer gemeld dat zij niet alles kan beoordelen met de huidige gegevens. 

Dat is de reden waarom de fractie van GroenLinks Tynaarlo in maart van dit jaar een zienswijze heeft ingediend bij het ministerie om alsnog een nieuwe MER te laten uitvoeren. Minister Barry Madlener (PVV) van Infrastructuur en Waterstaat zou in september van dit jaar antwoord geven. Hij heeft in de Tweede Kamer al een motie over een nieuwe MER ontraden, maar is inmiddels afgetreden en opgevolgd door Sophie Hermans (VVD).

In de zienswijze is de nadruk niet gelegd op de eventuele geluidsoverlast, maar op het feit dat in de nieuw te bouwen industrieën een bedrijf komt dat met behulp van elektriciteit waterstof gaat produceren. Waterstof is een potentieel ontplofbare stof, en bij de productie of opslag van dit gas zullen extra maatregelen nodig zijn. Vandaar de zienswijze. Het zal waarschijnlijk tot het eind van dit jaar duren voordat er een ministeriële beslissing valt. 

De fractie van GroenLinks houdt je op de hoogte.